Coraz większą popularność zyskują preparaty zawierające entomopatogeniczne bakterie Bacillus thuringiensis. Przykładem takich środków dostępnych na polskim rynku są DiPel® i XenTari®.
Wysokie wymagania rynku, dotyczące poziomu pozostałości ś.o.r. zmuszają producentów warzyw do poszukiwania nowych metod ochrony, które ograniczyłyby liczbę zabiegów wykonywanych konwencjonalnymi insektycydami. Coraz większą popularność zyskują preparaty zawierające entomopatogeniczne bakterie Bacillus thuringiensis. Przykładem takich środków dostępnych na polskim rynku są DiPel® i XenTari®.
DiPel® i XenTari® to
insektycydy biologiczne zawierające w swoim składzie jedne z najdłużej
wykorzystywanych w ochronie roślin szczepów Bacillus thurigiensis,
podgatunek kurstaki – ABTS-351 (DiPel®) i podgatunek aizawai szczep ABTS-1857 (XenTari®). Cechą wyróżniającą B. thuringiensis od blisko spokrewnionych
gatunków bakterii jest zdolność syntezy białkowych toksyn krystalicznych Cry i
Cyt o aktywności owadobójczej.
B. thuringiensis powoduje zakażenie przewodu
pokarmowego bezkręgowców. Na skutek działania białek krystalicznych dochodzi do
paraliżu układu pokarmowego bądź paraliżu ogólnego, larwa owada zaprzestaje
żerować i umiera. Podczas sporulacji (wytwarzania przetrwalników) w komórce
bakteryjnej powstaje jeden lub kilka białkowych kryształów zawierających od 1
do 5 nieaktywnych form toksyn Cry i Cyt.
W jelicie środkowym
owada kryształ ulega rozpuszczeniu i następuje proteolityczna aktywacja
protoksyn do formy czynnej. Poszczególne szczepy Bacillus thuringiensis różnią
się formami białek Cry, ich odpowiednio dobrane proporcje wykazują wysoką
skuteczność wobec szkodników warzyw, sadów jak również roślin ozdobnych.
Dipel® i Xentari® nie indukują pojawienia się odporności u owadów (odnotowano tylko jeden
przypadek wystąpienia odporności w historii stosowania). DiPel® i XenTari® są produktem fermentacji, stanowiącym
mieszaninę nierozpuszczalnych białkowych toksyn krystalicznych. Wytwarzane są w
USA w nowoczesnych fabrykach spełniających najwyższe światowe standardy. Każda
partia preparatów jest objęta ścisłym procesem kontroli jakości z testem
biologicznym na żywych larwach Trichopulsia ni. Środki należy zastosować
w momencie pojawienia się gąsienic. Zabieg najlepiej wykonać w okresie
występowania młodszych stadiów rozwojowych gąsienic (L1-L2), w przyp[adku
większości gatunków warzyw w dawce 1kg/ha. Odstęp między zabiegami powinien
wynosić co najmniej 6 dni. Preparaty mają działanie selektywne, nie mają wpływu
na owady zapylające i środowisko naturalne.
DiPel® i XenTari®
posiadają rejestrację w 60 krajach na świecie
w ponad 300 rodzajach upraw.
W Polsce zarejestrowane są do zwalczania szkodników na warzywach takich jak: kapusta głowiasta,
kalafior, pomidor, papryka, cebula, ogórek i wiele innych. Preparatów tych nie dotyczy okres karencji, dlatego
też można je stosować do ochrony przed szkodnikami z rzędu Lepidoptera
nawet w okresie bliskim zbiorów warzyw.
